E-ihalenin avantajları

Günümüzde ihaleler hizmet ve malzeme grubu olarak ikiye ayrılmaktadır. Her gün küçük veya yüksek hacimli sayısız işlem, açık artırma veya açık eksiltme şeklinde yapılır. Pek çok ürün, hizmet veya proje alımı için internet aracılığıyla, pratik bir şekilde, ev ortamından bile teklif verilebilir hale gelmiştir. İhale edilecek kalemlerin çeşitliliği; tarımsal ürünlerden hayvancılığa, gayrimenkulden elektrik alımına, hurda araçlardan 2.el araçların satışına kadar çok farklı alana yayılmaktadır. Hükümetler, petrol arama ve sondaj olanaklarının kiralanması, telefon endüstrisine radyo frekansı spektrumlarının lisanslanmasında açık artırma yöntemini kullanmaktadır. Türkiye'de uzun vadeli sermaye geliştirmek için kamu ve özel sektör ortaklıkları kurulması gibi kamu varlıklarının satışında da açık artırmalar kullanılmaktadır. Tüketici mallarının alımında ve satımında da yaygın olarak elektronik ihaleler(e-ihale) kullanılmaya başlanmıştır. E-ihaleler hem zaman tasarrufu hem de adil bir ortam yaratmaktadır.

Farklı E-ihale Formatları

E-ihaleler pek çok formatta gerçekleştirilebilir. İngiliz usulü, Japon usulü ve Hollanda usulü ihale formatları, en çok tercih edilen formatlar olarak gözükmektedir. Bazı Hollanda formatlı ihaleler beş saniye kadar kısa sürede sonuçlanabilirken, bazı kapalı teklif kamu ihaleleri ise birkaç ay sürebilmektedir.

Artan küresel rekabet, kısa süren ürün yaşam döngüsü ve istikrarlı bir şekilde artan fiyatlandırma baskıları, şirketleri ekonomik ve verimli satın alma yöntemlerine yöneltmiştir. E-ihale, firmalar tarafından her geçen gün sıklıkla kullanılan, rekabet artırıcı, bireyselliğin tedarik seçimine etkisini azaltan ve ürün satın almaya karar verme aşamasında saydamlığı artıran bir sisteme dönüşmüştür. Bu doğrultuda Elmar G. Wolfstetter’nin Cambridge Üniversitesi’nde yayınlamış olduğu “Industrial organization, auctions, and incentives” isimli makalesinde elektronik açık eksiltme teknolojisinin ilk olarak 1999 yılında kullanıldığını belirtmiştir.

E-ihalenin Satın Alma Süreçlerinde Sağladığı Faydalar

Günümüzde tedarikçilerin en büyük sorunu, satın alma süreçleri içerisinde kendilerine yeterince yer bulamamalarıdır. Alım yapacak olan firmalara verdikleri teklif ile kaçıncı sırada olduklarını bilmediklerinden, en uygun teklifi verecekleri ortamın sağlanmadığından veya adil bir teklif süreci olmadığından şikâyetçidirler. Tam bu noktada e-ihale sistemleri ve platformları devreye girmektedir. Eski usul satın alma yöntemleri ile e-ihale ortamında alınan teklifler arasında ortalama yüzde 10 ila yüzde 20 arasında ekstra tasarruf imkânı bulunmaktadır. Bunun sebebi ise tedarikçilerin arasında uygun rekabet ortamının yaratılması ve sürece teklif veren tedarikçilerin kazanma hırsının tetiklenmesidir. E-ihale teknolojisinin kullanımı maliyet avantajının yanında, çok sayıda tedarikçiye kısa sürede ulaşabilme, satın alma verimliliğinin artması ve ürün termin sürelerinin azalması gibi avantajlar da sağlamaktadır. Ayrıca eski usul satın alma süreçlerinde, satın alma yetkilisi ile tedarikçi arasındaki kişisel ilişkiler ürün tedarik zincirinde çok önemliyken, e-ihale teknolojisinin kullanımının artmasıyla kişisel etkilerin önemi azalmıştır.

E-ihale Platformlarının Entegrasyonu

E-ihale platformları yapısı gereği SAP, Oracle gibi ERP uygulamalarıyla entegre olabilecek şekilde tasarlanmaktadır.

İşletmelerden veya fabrikalardan gelen satın alma talepleri otomatik olarak bu platformlarda teklif toplama süreçlerine çevrilebilir. Böylece hızlı bir şekilde, efor kaybetmeden online olarak tedarikçilerin teklif sunmalarına hazır hale getirilir.

Tedarikçi firmalar açısından e-ihale süreçlerinin tercih edilme sebepleri:

• Eşitlik ve adalet duygusu
• Güven ortamı yaratması
• Pazardaki konumu ile ilgili fikir sahibi olabilmesi
• Satış sürecinin kısalması

E-ihale kullanan alıcı firmaların sağladıkları faydalar ise aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Maliyet avantajı
• İş gücü ve zaman tasarrufu
• Tedarikçilere şeffaf bir ortam sunulması
• İhale süreçlerinin kolay denetlenebilir hale gelmesi
• Geriye dönük raporlara ulaşabilme imkânı
• Yatırım harcaması gerektirmemesi