Kullanılabilirlik testi nedir?

Mert Ataşkaya

Teknoloji

Bu içerikte kullanılabilirlik testinin ne olduğunu, faydalarını ve püf noktalarını bulabilirsiniz.

Kullanılabilirlik testi, ürün canlı ortama çıkmadan veya çıktıktan sonra, kullanıcılar ile görüşerek kullanıcı deneyiminin (UX) ve arayüz (UI) etkileşiminin ölçüldüğü bir yöntemdir. Bu yöntem ile amacımız problemleri bulmak, ürün ile ilgili kullanıcı memnuniyetini ölçmek, nicel ve nitel veri toplamaktır. Kullanılabilirlik testi ile ilgili unutmamamız gereken çok önemli bir konu vardır. Bu yöntem, ürünün fonksiyonelliği ile ilgilenmez.

Ürününüz fonksiyonellik açısından doğru çalışsa da karşılaşabileceğiniz bazı problemler neler olabilir?

  • Yönlendirmeler kullanıcı için anlamlı olmayabilir,
  • Mesajlar kullanıcıyı yanlış yönlendiriyor olabilir,
  • Üründe bulunan özellikler kullanıcı için anlam ifade etmiyor olabilir,
  • Kullanıcı ürünü kullanırken rahat hissetmiyor olabilir,
  • Basit işlemler, buton veya ikonların gözükmemesi yüzünden zaman alıyor olabilir.

Sonuç olarak, fonksiyonelliğin olması kullanılabilirliğin olduğu anlamına gelmez.

Kullanılabilirlik testinin faydaları nelerdir?

  • Destek, eğitim ve bakım maliyetlerini azaltır.
  • Kullanıcı memnuniyetini artırır.
  • Oluşabilecek büyük hataları zamanında fark etmenizi sağlar.
  • Ürünün piyasa doğruluğunu görmenize olanak tanır.
  • Tahmin edemediğiniz problemlerin ortaya çıkmasını engeller.
  • Tekrar kullanıcı deneyimi tasarımı oluşturma ve arayüz tasarımı maliyetlerini azaltır.

Kullanılabilirlik testinin püf noktaları nelerdir?

  • Kullanılabilirlik testi yapmadan önce hedef kullanıcıları belirlemelisiniz. Bu hedef kitle içinden ürünü en az 1 ay kullanmış kişileri seçmelisiniz.  Böylece analiz çıktısı daha kaliteli olacaktır.
  • Kullanıcı testlerinde genellikle 8 ile 10 kullanıcı arasında maksimum çıktıyı alabilirsiniz. 8 kullanıcıdan az olması durumunda gözden kaçabilecek noktalar artacak ve sorunları ortaklaştırmanız zor olacaktır. 10 kullanıcıdan fazla olması durumunda ise tespit edilen sorunlarda tekrara düşüldüğü görülmüştür. https://www.nngroup.com/articles/how-many-test-users/
  • Genellikle kullanılabilirlik testlerinde kullanıcıların rahat olmadığı gözlemlenir. Bu aşamada kullanıcıya kendisini test etmediğimizi söylemek kullanıcıyı rahatlatmak için güzel bir başlangıç olacaktır.
  • Kullanılabilirlik testlerinde en önemli şeylerden biri kullanıcı olduğu için, test edilecek parça ile ilgili ne düşündüğünü bilmemiz önemlidir. Örnek olarak, görüşmeye başlamadan önce sesli düşünmesini rica etmeniz ve görüşme sırasında hatırlatmanız analiz yapmanızı kolaylaştıracaktır. Kullanıcının hangi işlemi neden yaptığını bilmeniz, çıktının daha kaliteli olmasının yanı sıra analiz yaparken davranışları birleştirmenizde yararlı olacaktır.
  • Görüşmeleri organize ederken ekibinizden 2 kişinin görüşmeye katılması tavsiye edilir. Böylelikle, bir kişi yönetici olarak soruları sorarken, diğer kişi not alabilir.
  • Pandemi sürecinde çevrim içi(online) toplantılar bir hayli arttı. Görüşmeye başlamadan önce kullanıcıdan görüşmeyi kayıt altına almak için izin istemek önemlidir. Çünkü not alan kişi, davranışı veya fare hareketlerini gözden kaçırabilir. Eğer görüşmeleri kayıt altına alırsanız, analiz sırasında kaydedilen görüşmeyi izleyebilir ve analizinizin kalitesini artırabilirsiniz.
  • Görüşmeyi yöneten kişi kesinlikle kullanıcıyı yönlendirmemelidir. Kullanıcı genellikle ‘’Şimdi ne yapacağım’?’, ‘’Burada ne yapacağımı bulamadım.’’ gibi sorular soracaktır. Görüşmeyi yöneten kişi olarak tarafsız cevaplar vermelisiniz. Sorulara cevap olarak ‘’Sizce ne olabilir?‘’ veya “Siz ne olabileceğini düşündünüz?’’ gibi sorular sormalısınız.  Unutmayın ki amacınız kullanıcıdan direkt yorum alabilmektir. Diğer ekiplerden arkadaşlarınızın da teste katılması durumunda görüşmeye katılmadan önce onları bu konu ile ilgili bilgilendirmelisiniz.

Sonuç olarak, kullanılabilirlik testlerinin önemi yadsınamaz. Unutmamalıyız ki; ürünleri kullanıcılarımızın rahat kullanması için geliştiriyoruz. Kullanıcıdan uzak olduğumuz veya rahatsızlıklarını göz ardı ettiğimiz durumlarda memnuniyetsizlik artacaktır. Memnuniyetsiz bir kullanıcı yeri geldiğinde daha rahat kullanabileceği, farklı bir ürünü tercih edebilir.

Kaynak

PAYLAŞ:

Günümüzde başarılı olmak için neden dijital inovasyon önceliklendirilmeli?

Test otomasyon nedir?